Παναγία η Καναλιώτισσα

 

Παναγία η Καναλιώτισσα

« …της Παναγίας η Εικών, την ιστορίαν έχει.
Την λέγουν Καναλιώτισσαν και διηγούνται γέροι.
Ότ’ητο στα Κανάλια αύτ’η εικών κ’ εχάθει
Από βαρβάρους το χωριό όταν διηρπάσθη.

Ευρέθει στα Μετέωρα και τρεις φορές υπήγαν .
Και έφερναν αλλ’έφευγε ,γι’αυτό και την αφήκαν.
Την φέρνουν κάθε Αύγουστον και ένα μήνα μένει
Εις τα Κανάλια η εικών , ειν’επαργυρωμένη…
Γ. Σωτήρης


Εδώ όλα όσα θα αναφερθούν είναι από ότι διέσωσε  η παράδοση και από μνήμες των γεροντότερων, οι οποίοι τα έχουν και αυτοί ακούσει από τους παππούδες τους.
Η εικόνα πρέπει να ανήκε στο άλλοτε μοναστήρι της Ελεούσας της  Λυκουσάδας σημερινής Λοξάδας όπως αναφέρεται στα Πατριαρχικά και Αυτοκρατιρικά σιγίλλια.
Κτίστηκε γύρω στα 1270 από την σύζυγο του Σεβαστοκράτορος Θεσσαλίας Ιωάννου Δούκα , η οποία εγινε μοναχή και ονομάσθηκε Υπομονή.
Αργότερα άγνωστο πότε το μοναστήρι μετατράπηκε από γυναικείο σε ανδρικό και επειδή ελλείψει μοναχών επανδρώθηκε από το ομώνυμο Μοναστήρι της  Μεταμόρφωσης των Μετεώρων , περιήλθε και η περιουσία σε αυτό.
Στην Δυτική βουνοπλαγιά της Λοξάδας ,όπου είναι τα σημερινά Κανάλια , έβοσκαν τα πολυάριθμα  πρόβατα του Μοναστηριού. Βοσκοί ήταν οι ίδιοι οι μοναχοί. Για τις λατρευτικές τους ανάγκες οι μοναχοί έκτισαν μικρό εξωκκλήσι πίσω από την σημερινή εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου και ακριβώς στην θέση της παλιάς που κατεδαφίστηκε. Αυτό αποτέλεσε και το πρώτο εκκλησάκι  των πρώτων κατοίκων του χωριού και μέσα σ’αυτό υπήρχε η εικόνα της Παναγίας , η ονομαζόμενη σήμερα Καναλιώτισσα.
Η εικόνα χρονολογείται από τον 4ο η 5ο μ.Χ αιώνα κατά την μαρτυρία του πρώην Ηγουμένου π.Αιμιλιανού Βαφειάδη και είναι κατασκευασμένη με κηρομαστίχη και επαργυρωμένη.
Κατά την αποτυχημένη επανάσταση του Διονυσίου Φιλοσόφου το 1612 έγιναν επιδρομές Τουρκαλβανών πιθανόν από το Φανάρι κατά τις οποίες κάηκε το εκκλησάκι και η εικόνα    όπως αναφέρεται έφυγε θαυματουργικά.
Η εικόνα βρέθηκε μετά από όνειρο κάποιου μοναχού με το όνομα Σωφρόνιος της μονής των Μετεώρων ( περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε στο σύνδεσμο του βιβλίουΚΑΝΑΛΙΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ σελ. 218 ) 


Το καρτέρημα της Παναγίας

« Οι Καναλιώτες Αύγουστον στο Μοναστήρι στέλλουν
Των Μετεώρων κι’εκεί , εικόνα μίαν φέρουν
Παναγίας Θεοτόκου κι’ οι Καναλιώτες βγαίνουν
Όλοι εις την Βρωμόβρυσι κι’εκεί την περιμένουν.
Οι ιερείς τα άμφια ωραία φορεμένοι,
Κ’οι λαικοί εορτινά φορέματα ‘νδυμένοι
Οι μαθηταί τα λάβαρα βαστούν της Εκκλησίας
Καλόγερος Μοναστηριού κρατεί της Παναγίας.
Με σέβας την εικόνα της και ψάλλοντες κινούνε
Στην εκκλησία φθάνουνε κι’ εκεί δοξολογούνε.
Γ. Σωτήρης



Μια ομάδα ανδρών από πέντε έως δεκαπέντε , την Παρασκευή πρίν από την Κυριακή του Δεκαπενταύγουστου ξεκινούν με προετοιμασία για Θεία Λειτουργία  στα Μετέωρα με σκοπό να παραλάβουν την ιερή εικόνα της Παναγίας και να την μεταφέρουν την Κυριακή προ του δεκαπενταύγουστου στο χωριό.
Η μεταφορά γινότανε με το τραίνο το οποίο σταματούσε στην στάση του Φαναρίου και μετά με τα πόδια περνούσανε από το Φανάρι περιοχή Μαστόρικα και όλος ο κόσμος κατά την διέλευσή της με ευλάβεια την προσκυνούσε.
Οι  Καναλιώτες με περισσή ευλάβεια και χαρά περιμένουν την Παναγία στο εικόνισμα στην Βρωμόβρυση όπου ψάλετε η μεγάλη παράκληση της Παναγίας από τους ιερείς και τον κόσμο( ΚΑΝΑΛΙΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ σελ.223 )
Η συνάντηση των δύο συνοδειών είναι ιδιαίτερα συγκινητική
Η Παναγία μένει στο χωριό για τρεις μήνες και από την επομένη κιόλας της άφιξης της στο χωριό αρχίζει η περιφορά της από σπίτι σε σπίτι για τον αγιασμό αλλά και το φίλεμά της , με την χαρακτηριστική ειδοποίηση  από τον νεωκόρο <<Αύριο θα περάσει η Παναγία >>

Το ξεκίνημα της Παναγίας


Την πρώτη Κυριακή του Νοέμβρη γίνεται η προετοιμασία για το ξεκίνημα της Παναγίας .Το βράδυ ψάλλετε επίσημα ο εσπερινός και διαβάζεται η μεγάλη παράκληση.
Την Δευτέρα το πρωί μετά την θεία λειτουργία γίνεται μεγάλη πομπή όπως και κατά την υποδοχή .Πρώτα τα παιδιά του σχολείου ψάλλουν ‘Κύριε ελέησον ‘ ακολουθούν τα εξαπτέρυγα , η ιερή εικόνα , οι ιερείς με τους ψαλτάδες και μετά όλο το χωριό.
Η πομπή κατηφορίζει προς την Λοξάδα για τον σταθμό του Φαναρίου .
Στο τελευταίο σπίτι του χωριού , του Μπακάλη υπάρχει εικονοστάσι του Νικολάου Γ. Ντρέγκα .Εκεί γίνεται απόλυση της παράκλησης ,τελευταίος ασπασμός  και μια ομάδα ανδρών την μεταφέρουν πίσω στο μοναστήρι.

 

Copyright © Μορφωτικός Εξωραϊστικος Σύλλογος Καναλίων

Created By Papavasileiou Lampros 

 

2.png9.png5.png8.png3.png2.png

Συνδεμένοι

1
Online